Historia biegu i rekordów maratońskich

Ten królewski dystans od zawsze niemal rozpala wszystkich biegaczy, którzy marzą o tym, aby w końcu zmierzyć się z tym koronnym dystansem. Dla biegaczy-amatorów samo jego ukończenie jest sukcesem, natomiast dla osób z pewnym doświadczeniem jest zawsze tym co powoduje „ciarki na plecach”. Jest w nim jakiś mistycyzm i magia.

Za pierwszego „maratończyka” uznaje się Filippidesa, który miał po wygranej bitwie Greków z Persami pod Maratonem przebiec dystans ok. 37 km, aby obwieścić zwycięstwo. Następnie padł martwy. To taka romantyczna historia pobudzająca naszą wyobraźnię. Historycy skłaniają się jednak ku tezie, że cała armia hoplitów pokonała ten dystans, aby chronić Ateny i zajęło im to około 8 godzin.

Teraz ten wynik jest o wiele lepszy, a samo bieganie o wiele bezpieczniejsze. Zdarzają się jednak nieszczęśliwe przypadki, że podczas tego biegu ludzie umierają z wycieńczenia. Należy więc z rozwagą mierzyć swoje siły w starciu z tym trudnym dystansem. Dodatkowo największe z maratonów, jak np. Maraton Bostoński, z racji olbrzymiego zainteresowania i skupiska ludzi, są narażone na ataki terrorystyczne. Miało to miejsce 15.04.2013 roku w Bostonie, gdzie śmierć poniosło 3 osoby, a 264 zostały ranne.

Za twórcę współczesnego maratonu uznaje się Michaela Bréala, który w 1894 zasugerował baronowi Pierre de Coubertin wprowadzenie tej dyscypliny na pierwszych nowożytnych Igrzyskach Olimpijskich w 1896 w Atenach. W pierwszych igrzyskach bieg maratoński był rozgrywany na dystansie 40 km. W rzeczywistości dystans między Maratonem a Atenami wynosi 37 km, jednak postanowiono tę liczbę „zaokrąglić”. Na igrzyskach w Londynie dystans zwiększono o 2195 metrów (przesuwając metę w pobliże miejsca, gdzie na trybunach siedział brytyjski król, Edward VII). Bieg maratoński mężczyzn tradycyjnie kończy każde igrzyska olimpijskie. Maraton kobiet został włączony do programu igrzysk olimpijskich dopiero w 1984 roku w Los Angeles.

Od tamtego czasu w maratonach bierze udział coraz więcej uczestników. W największych imprezach (Londyn, Nowy Jork, Boston, Chicago, Wiedeń, Berlin) uczestniczy przeszło 30 tys. biegaczy zawodowców i amatorów.

Ciekawostki

1. Najstarszy polski maraton organizowany jest w Dębnie.
2. Największą frekwencją jak na polskie warunki (około 5000 – 8000 uczestników) cieszą się maratony: Poznań Maraton, Wrocław Maraton, Cracovia Maraton i Maraton Warszawski.
3. Najstarszym maratonem nowożytnym na świecie jest maraton w Bostonie (pierwsza edycja tego maratonu odbyła się 19 kwietnia 1897 roku), a najstarszym w Europie – maraton w Koszycach.
4. Pierwszy w Polsce bieg maratoński zorganizowano w 1924 na trasie Rembertów-Zegrze i z powrotem; trasa przebiegała w niekorzystnych warunkach zarówno atmosferycznych (deszcz, wiatr) jak i technicznych (nierówna szosa); zwycięzcą został Stefan Szelestowski wynikiem 3:13.10,5, wyprzedzając o blisko godzinę następnego rywala.

Rekordy

Pierwszy rekord świata w maratonie wynosił 2 godziny 55 minut i 18 sekund. W 1908 roku w Londynie ustanowił go Amerykanin Johnny Hayes. Od tamtej pory ten wynik poprawiano jeszcze 46 razy. Jako pierwszy oficjalnie odnotowany rekord w tejże dyscyplinie na Igrzyskach Olimpijskich przypada Abebe Bikili z Etiopii. Zawodnik uzyskał czas 2:15:16 podczas letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie w 1960 (biegł boso!!!).

Po 1960 roku rekordy zaczęły być coraz bardziej wyśrubowane:

• Toru Terasawa (Japonia) – 2:15:15 – Beppu 17/02/1963
• Leonard Edelen (USA) – 2:14:28 – Chiswick 15/06/1963
• Basil Heatley (Wielka Brytania) – 2:13:55 – Chiswick 13/06/1964
• Abebe Bikila (Etiopia) – 2:12:11 – Tokyo 21/10/1964
• Morio Shigematsu (Japonia) – 2:12:00 – Chiswick 12/06/1965
• Derek Clayton (Australia) – 2:09:36 – Fukuoka 3/12/1967
• Derek Clayton (Australia) – 2:08:33 – Antwerpia – 30/05/1969
• Robert de Castella (Australia) – 2:08:18 – Fukuoka 6/12/1981
• Steve Jones (Wielka Brytania) – 2:08:06 – Chicago 21/10/1984
• Carlos Lopes (Portugalia) – 2:07:12 – Rotterdam 20/04/1985
• Belayneh Densimo (Etiopia) – 2:06:50 – Rotterdam 17/04/1988
• Ronaldo da Costa (Brazylia) – 2:06:05 – Berlin 20/09/1998
• Khalid Khannouchi (Maroko) – 2:05:42 – Chicago 24/10/1999
• Khalid Khannouchi (Maroko) – 2:05:38 – London 14/04/2002
• Paul Tergat (Kenia) – 2:04:55 – Berlin 28/09/2003
• Haile Gebrselassie (Etiopia) – 2:04:26 – Berlin 30/09/2007
• Haile Gebrselassie (Etiopia) – 2:03:59 – Berlin 28/09/2008
• Patrick Makau Musyoki (Kenia) – 2:03:38 – Berlin 25/09/2011
• Wilson Kipsang Kiprotich (Kenia) – 2:03:22 – Berlin 29/09/13
• Dennis Kimetto (Kenia) – 2:02:57 – Berlin 28/09/2014

Warto wspomnieć również o próbie pobicia magicznej bariery 2 godzin w maratonie. Bardzo bliski tej sztuki był Eliud Kipchoge, który na torze samochodowym Monza uzyskał czas 2:00:24!!! Niestety ten rezultat nie będzie uznany za rekord, ponieważ nie spełniał kilku warunków, m.in. nie został osiągnięty podczas zawodów, zaś Kipchogemu towarzyszyły grupy biegaczy dyktujących tempo, którzy zmieniali się po każdym okrążeniu toru Monza (2,4 km). Razem z nim pokonywali dystans tylko dwaj główni pomocnicy – zwycięzca maratonu w Bostonie Etiopczyk Lelisa Desisa oraz rekordzista świata w półmaratonie Erytrejczyk Zersenay Tadese. Obaj pomocnicy nie wytrzymali tempa i zeszli z trasy.

Konkluzja
Pisząc ten artykuł i widząc rekordy tych nadludzi i tytanów pracy, aż kipi we mnie chęć trenowania. Ubieram się i lecę zrobić kilometry treningu, aby następnie móc walczyć z własnymi słabościami i rekordami, czego i Wam życzę.